In toenemende mate worden experimenten uitgevoerd met een breed scala aan vormen van citizen science, en ook samenwerking met citizen scientists en burgerorganisaties maakt steeds vaker deel uit van wetenschappelijke projectaanvragen. Voor de beoordeling van dergelijke (deel)projecten in aanvragen ontbreekt het tot nu toe aan een instrument dat het mogelijk maakt om de vorm, aanpak en kans van slagen van citizen science zo objectief mogelijk te beoordelen. De enorme variëteit in citizen science projecten betekent een overvloed aan mogelijkheden om wetenschappers en burgerwetenschappers bij elkaar te brengen, maar maakt het beoordelen van projecten er niet eenvoudiger op. Ook hebben initiatiefnemers van nieuwe citizen science projecten expliciet behoefte aan instrumenten om zo'n project op te zetten. De Nederlandse werkgroep Citizen Science van het Nationaal Programma Open Science (NPOS) heeft hiervoor een instrument ontwikkeld dat is gebaseerd op de Tien Principes van Citizen Science van de ECSA. Hierbij is gebruik gemaakt van wetenschappelijke kennis over de ontwikkeling en uitvoering van citizen science projecten en de expertise en ervaring van
(N.B.) Het eerste principe is gesplitst en de lijst is aangevuld met een elfde principe.
De werkgroep heeft de ECSA-principes omgezet in succesfactoren waarmee rekening moet worden gehouden bij het ontwerpen en beoordelen van projecten. De werkgroep geeft aan in welke fase van het wetenschappelijk proces deze factoren vooral een rol kunnen spelen en beschrijft in elk geval een aantal criteria waarmee bij elk project rekening moet worden gehouden. Het is belangrijk op te merken dat niet alle succesfactoren relevant of even belangrijk zijn voor alle projecten. Het is belangrijk dat elk van de principes wordt overwogen om tot een onderbouwde beslissing te komen over het ontwerp en de uitvoering van het project.
De tool biedt ook aanknopingspunten voor wetenschappers, organisaties of individuen met de ambitie om een citizen science project op te zetten - zij kunnen vooraf nadenken over de verschillende onderdelen, aandachtspunten en valkuilen, en over de criteria die kunnen helpen om het project de beste kans van slagen te geven. De werkgroepleden willen benadrukken dat deze matrix een 'levend' iets is, dat zich zal ontwikkelen en - naar mag worden aangenomen - inspiratie biedt voor het CS-NL Netwerk om op voort te bouwen - bijvoorbeeld door criteria te formuleren in de vorm van rubrics.
Informatie publiceren
| Authors: | NPOS CS-WG; |
| Publisher: | NPOS |
| Year of publication: | 2020 |
| License: | CC-BY |
| DOI: | 10.5281/zenodo.10670874. |